Slavko Janevskiy
| Slavka Janevskiy | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
1920-yil 11-yanvar Skople |
| Vafoti |
2000-yil 20-yanvar Makedoniya |
| Fuqaroligi | Shimoliy Makedoniya |
| Mukofotlari | „Makedonsko slovo“ mukofoti |
Slavko Janevskiy (1920-yil 11-yanvar, Skopye — 2000-yil 20-yanvar) — makedoniyalik shoir, nasr va ssenariy muallifi. U komikslar rassomi sifatida ham faol edi[1]. O‘rta maktabni Skopyeda tamomlagan. 1945- yildan boshlab „Pioner“ deb nomlangan birinchi oʻsmirlar jurnalining muharriri. Janevski makedon tilida yozilgan birinchi roman muallifi, maked.: Seloto zad sedumte jaseni'. Ssenariy muallifi sifatida u 1967-yilda tarixiy „Macedonian bloody wedding“ dramasini yaratdi. Janevski koʻplab mukofotlarga sazovor boʻlgan, jumladan, „AVNOJ“ 1968-yilda va " Fikr " kitobi uchun „Makedonsko slovo“ mukofotlari sohibiga aylangan.. U Makedoniya adabiyotiga asos solgan hisoblanadi.
Uning faoliyati xotirasiga 2010-yil 29-yanvarda Skopyedagi „Zena borec“ bogʻida akademik haykaltarosh Tome Serafimovskiyning haykali ochildi.
2013-yilda Makedoniya Respublikasining Lustratsiya komissiyasi Slavko Janevski Yugoslaviya kommunistik maxfiy xizmatlarining hamkori, „Slavjan“ taxallusi bilan rassom va yozuvchilar ustidan josuslik qilgan degan xulosaga kelganini eʼlon qildi[2].Bu Makedoniya Fanlar va sanʼat akademiyasi, Makedoniya Yozuvchilar uyushmasi va Makedoniya jamoatchiligi tomonidan keskin reaktsiyalar va qarorni qabul qilmaslikka olib keldi[3].
Skopye shahar kengashi 2020-yilni Slavko Janevskiy tavalludining 100 yilligi sharafiga uning yili deb eʼlon qildi[4].
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Janevskiy Skopyeda tugʻilgan, u yerda boshlangʻich va kasb-hunar maktabini tamomlagan[5]. 1945-yildan beri u Makedoniyaning birinchi bolalar gazetasi „Pioneer“ muharriri, keyin u bir nechta adabiy jurnallarning bosh muharriri boʻldi, masalan: „Titovce“ bolalar jurnali, adabiyot va sanʼat jurnallari. Nov den" va " Sovremenost ", „Horizon“ adabiy gazetasi va „Osten“ hazil-satirik gazetalari. Shu vaqt ichida „Kočo Racin“, „Nasha kniga“ va „Makedonska kniga“ nashriyotlarida muharrir boʻlib ishlagan[5].
1946-yilda Skopyeda u, Bleyz Koneski, Ako Shopov, Vlado Maleski va Kole Čašule Makedoniya Yozuvchilar uyushmasini tuzdilar, u oʻsha paytda 7 ta aʼzodan iborat edi. Shundan soʻng Janevski ham Assotsiatsiya prezidenti boʻlgan. U shuningdek, Makedoniya PEN markazining aʼzosi, SPE Kengashining prezidenti, shuningdek, 1967-yilda tashkil etilganidan beri Makedoniya Fanlar va Sanʼat Akademiyasining aʼzosi edi.
Janevskiy Makedoniya kinosida ham bir qancha kino stsenariylari muallifi sifatida iz qoldirdi: 1967-yilda u Voydan Chernodrinskiyning klassik tarixiy pyesasini, rejissyor Trayce Popovning „Macedonian Blood Wedding“ni moslashtirdi; Pande Tashkovski bilan hamkorlikejissyor Vatroslav Mimica tomonidan suratga olingan „Dosledni na zavetot“ nomli „Makedonski del od pekolot“ nomli urush epik romanini filmga moslashtirgan; va oʻzining „Dve Marii“ nomli gumanistik romanini rejissyor Kiril Cenevskining „Jazol“ nomli filmiga moslashtirgan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Tomislav Osmanli, „Razvojot na stripot vo Makedonija — sedum decenii stripovno tvoreštvo“, Strip, zapis so čovečki lik, „Mlad borec“, 1987; „Kultura“, Skopje 2002; Proekt Rastko — Makedonija, 14. 5. 2010.
- ↑ „Комисијата за верификација на факти: Славко Јаневски соработувал со тајните служби“ (2013-yil 28-iyun).
- ↑ „Outrage as Macedonian Writer Dubbed 'Police Spy'“ (2013-yil 2-iyul).
- ↑ „Шилегов: 2020 да биде година на Славко Јаневски“. 2023-yil 23-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 8-aprel.
- ↑ 5,0 5,1 „Славко Јаневски (1920-2000)“. manu.edu.mk. Macedonian Academy of Sciences and Arts. 2022-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 8-aprel.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Biography of Slavko Janevski from MANU (in Macedonian) (Wayback Machine saytida 2022-01-28 sanasida arxivlangan)
- „Pesni“ (1944-1948)
- „Milioni Džinoi“
- Excerpt from „Cudotvorci“